به کارگیری ابزارهای اقتصادی در افزایش بهره وری آب: مطالعه موردی حوضه آبریز زاینده رود

نویسندگان

سیدعلی اوهب یزدی

دانشجوی دکتری دانشکده مهندسی عمران/ دانشگاه صنعتی اصفهان آزاده احمدی

استادیار/ دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی اصفهان علیرضا نیکویی

عضو هیأت علمی/ مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

چکیده

مدیریت مصرف در بهره برداری از منابع آب، یک مسیر مستقیم جهت افزایش ارزش تولید شده توسط آب است که با مفهوم بهره وری آب شناخته می شود. با توجه به مشکلات کمبود آب در سال های اخیر و عدم تعادل در عرضه و تقاضای آب، مدیریت مصرف، ایجاد انگیزه، آگاهی و قرار دادن  قوانین محکمی که در کنار هم بتوانند مصرف آب را کاهش داده و بهره وری آب را بالا ببرند، الزامی است. از جمله ابزارهای کار آمد در مدیریت تقاضا، ابزار اقتصادی و به طور خاص قیمت گذاری آب است. در این تحقیق اثر قیمت گذاری آب و اعطای کمک هزینه به مصرف کنندگان کشاورزی به عنوان سیاست های تشویقی (از زیرمجموعه های ابزار اقتصادی) در حوضه زاینده رود برای بازه 10 ساله (1385-1376) شبیه سازی شده است. همچنین تأثیر افزایش قیمت آب و کمک هزینه در راستای افزایش راندمان آب در افزایش بهره وری و مصرف آب بررسی شده است. بدین منظور برای تخمین پتانسیل حداکثر سود خالص کشاورزی، یک مدل بهینه سازی با تابع هدف حداکثرسازی سود خالص تدوین شده است. نتایج نشان می دهد که با پیاده سازی این سیاستها، می توان در کنار کاهش مصرف آب، سود خالص را برای یک دوره 10 ساله به 24932 میلیون ریال (8/1 برابر حالت فعلی) افزایش داد. همچنین با استفاده از این مدل و به کارگیری روش های برنامه ریزی ریاضی و بودجه بندی، مقدار ارزش اقتصادی آب تخمین زده شد. مقدار ارزش اقتصادی آب به دلیل افزایش راندمان از 1350 درابتدای دوره به 1780 ریال در انتهای دوره رسید. با توجه به نتایج به نظر می رسد که اگر اعطای کمک هزینه به مصرف کنندگان جهت افزایش راندمان آبیاری در بخش کشاورزی همگام با افزایش قیمت آب صورت پذیرد می تواند انگیزه مصرف کنندگان را در اصلاح الگوی مصرف افزایش دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بهره گیری از ابزارهای اقتصادی به منظور بهبود کارآیی استفاده از آب، حوضه آبریز زاینده رود

افزایش روزافزون هزینه های فراهم کردن آب، افزایش تقاضا، خشکسالی ها و تهدیدهای آینده دولت ها را به فکر واداشته است که به دنبال راهکارهایی برای کاهش مصرف، استفاده کارا و در نتیجه ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا درحوضه ها باشند. در ایران مصرف آب در بخش کشاورزی تقریبا 90 درصد مصرف کل را به خود اختصاص داده است. مدیریت مصرف در بهره برداری از منابع آب، یک مسیر مستقیم جهت افزایش بهره وری و ارزش تولید شد...

15 صفحه اول

به‌کارگیری ابزارهای اقتصادی در افزایش بهره‌وری آب: مطالعه موردی حوضه آبریز زاینده‌رود

مدیریت مصرف در بهره‌برداری از منابع آب، یک مسیر مستقیم جهت افزایش ارزش تولید شده توسط آب است که با مفهوم بهره‌وری آب شناخته می‌شود. با توجه به مشکلات کمبود آب در سال‌های اخیر و عدم تعادل در عرضه و تقاضای آب، مدیریت مصرف، ایجاد انگیزه، آگاهی و قرار دادن  قوانین محکمی که در کنار هم بتوانند مصرف آب را کاهش داده و بهره‌وری آب را بالا ببرند، الزامی است. از جمله ابزارهای کار آمد در مدیریت تقاضا، ابز...

متن کامل

مدیریت تقاضای منابع آب،مطالعه موردی: حوضه آبریز زاینده رود

روزافزون جوامع باشد، مدیران به سمت مدیریت تقاضای آب، جهت حرکت به سمت مصرف پایدار متمایل شدند. با توجه به رشد نیاز آبی در بخش های مختلف، کمبود آب گریبان گیر حوضه آبریز زاینده رود است که در شرایط خشکسالی، این کمبود بیش تر احساس می شود. به همین دلیل این تحقیق سعی نمود اقداماتی را که می توانند بر تقاضای آب در بخش مصارف آب شرب، کشاورزی و صنعت تأثیرگذار باشند، شناسایی نماید. برای تعیین اولویت این اقد...

طراحی سیستم عرضه آب مطمئن در شرایط عدم حتمیت مطالعه موردی: حوضه آبریز زاینده رود

سیستم شبکه توزیع آب شامل انواع منابع عرضه و مراکز تقاضا است. عدم اطمینان در مقدار تقاضا و عرضه در این سیستم ها باعث بروز مشکلات فراوانی برای تصمیم گیرندگان و طراحان می شود. روشهای گوناگونی برای غلبه بر مشکل عدم حتمیت در این نوع از سیستم ها مطرح است. در مطالعه حاضر از بهینه سازی با پارامترهای کنترل کننده میزان محافظه کاری (میزان عدم حتمیت), برای بهینه سازی تخصیص آب، در شبکه عرضه آب حوضه آبریز زا...

متن کامل

تخصیص منابع آب حوضه آبریز زاینده رود

همان طور که کمبود آب در سراسر جهان افزایش یافته است، برنامه ریزی های تخصیص آب و توافق های صورت گرفته، تأثیر بسزایی در حل وفصل درگیری های بین المللی، منطقه ای و محلی بر سر دسترسی به آب دارد. تخصیص آب رودخانه زاینده رود نیز با توجه به قرارگیری آن در فلات مرکزی ایران دارای اهمیت و حساسیت ویژه ای است. بنابراین به بررسی یکی از واحد هیدرولوژکی حوضه آبریز زاینده رود پرداخته شده است. در بررسی حاضر، آور...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تحقیقات منابع آب ایران

جلد ۱۰، شماره ۱، صفحات ۶۳-۷۱

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023